ÇOCUKLARDA SOSYAL MEDYA KULLANIMI

Yeni nesil çocukların en büyük problemi internet ve sosyal medya. Sanal kişiliklere dönüşmesinin ve hayattan kopuk büyümesinin en büyük sebebi olan sosyal medya ve internet bağımlılığının önüne geçmek için uzmanlar ebeveynleriyle ve sosyal aktivitelerde daha fazla zaman geçirmesini öneriyor.

2010 senesinde toplam 1 milyar insan sosyal medya kullanıcısı iken, 2021’de 3,2 milyar sosyal medya kullanıcısı var.

Sosyal medya zararları açısından böylesine dijitalleştiğimiz dünyada, acaba her şey yolunda mı, özellikle çocuklarımız için?

Yapılan bilimsel araştırmalara göre küçük yaşlarda dijitalle tanışan çocukların bir çoğu bu durumdan olumlu veya olumsuz yönlerde etkilenebiliyor

Her teknolojik alet gibi sosyal medyanın olumlu ve olumsuz etkileri var.

Uzman Psikolog Begüm Özkaya, Düzensiz, kontrolsüz ve bağımlı şekilde kullanılan sosyal medya özellikle çocuklara zehir saçmaya devam ediyor. Sosyal medyanın kullanımıyla bağımlılık oranı çok fazla artıyor. Özellikle ergenlik veya çocukluk döneminde dikkat dağınıklığı, insan psikolojisi üzerinde önemli bir etki. Bunun dışında depresyon, obsesif kompülsif bozukluk, panik, dürtü ve yeme bozuklukları karşımıza çıkan psikolojik rahatsızlıklar arasında.

Sosyal medya her ne kadar ismi sosyal olsa da insanları yalnızlaştırıyor. İnsanlar dışarı çıkmak istemiyor, arkadaşlarıyla görüşmek istemiyor, ailelerinden uzaklaşıyor ve daha çok odalarında vakit geçiriyorlar. Bağımlılıktan kurtulmanın yollarını da anlatan Özkaya, "Bilgisayar kullanırken veya telefon ve tabletle uğraşırken yemek yemek, yeme bozukluklarına neden oluyor. Ne yediğimizin ve nasıl yediğimizin farkında olmuyoruz.

Sosyal medyanın çocukların gelişimine olası kötü etkileri şöyle sıralanabilir;

o Sosyal medya ve dijital ortamda olması gerektiğinden fazla ve çok yoğun zaman geçirmek çocukların sosyal çevrelerindeki etkileşime zarar verebilir..

o Çocuklar, kendilerini tanımadıkları insanlara kabul ettirme zorunluluğu hissederek yetersiz ve önemsiz hissedebilirler.

o Avustralya Psikoloji Derneği tarafından yapılan bir araştırmaya göre, FOMO ya da önemli bir şeyleri kaçırma korkusu (arkadaşlarının esprileri, partileri, etkinlikleri ve eğlenmenin diğer yolları gibi) genç sosyal medya kullanıcılarında depresyona ve endişeye yol açabilir. FOMO, gençlerin sosyal medyayı yoğun şekilde kullanmasının temel nedenlerinden biridir.

Öte yandan bazı araştırmalar sosyal medyanın çocukların gelişimine olumlu etkileri de var. Bu konuda başlıca görüşler ise şöyle sıralanabilir;

o Sosyal ağlar aslında çocukları daha çok ilişki odaklı ve düşünceli olmaya teşvik edebilir. Fiziksel olarak buluşmadıklarında bile çevrimiçi olarak iletişim kurabilir ve daha uzun süreli dostluklar yaşayabilirler.

o The British Medical Journal’dan Susan Greenfield’ın verdiği bilgiye göre sosyal paylaşımların “mevcut dostlukları pekiştirdiği ve ilişkilerin kalitesini arttırdığı” tespit edilmiştir.

o UNICEF Innocenti Araştırma Ofisi'nin 2019'da yaptığı bir araştırma, çevrimiçi etkinliğe daha fazla katılan çocukların, daha az çevrimiçi kullananlara kıyasla daha iyi dijital becerilere sahip olma eğiliminde olduğunu gösteriyor.

o Ayrıca, Çocuk Haklarına dair Sözleşme'ye göre, çocukların kendilerini ifade etme ve başkalarıyla tanışma hakkı da dahil olmak üzere yurttaşlık hakları var ve internet bu hakkı destekleyen bir araç olabilir.

Sosyal medya platformlarında çok fazla zaman geçiren çocuklar genellikle aşağıdaki sorunları yaşıyor:

§ Yüz yüze sosyal etkileşimden çekinmek,

§ Endişe, stres ya da normal rutinler tarafından boğulmuş hissetmek,

§ Notların düşmeye başlaması,

§ Ev işleri veya ev ödevleri gibi gerçek hayattaki sorumluluklardan kaçınmak,

§ Kişilere ve eylemlere tepkisiz kalmak,

§ İnsanları telefonlarına bakarak küçümsemek,

§ En yakın ilişkilerinde çatışmak.

Çocuğunuz gereğinden fazla internet ve sosyal medyada zaman geçiriyorsa ne yapmalısınız?

· Eğer çocuğunuz 10 yaşın altında ise sizin denetimiz olmadan internet kullanmamalı.

· Kullandığı sosyal medya hesaplarına sizin de erişimiz olsun ve sık sık kontrol edin.

· Çocuğunuzun sosyal medya hesaplarının gizlilik ayarlarını siz düzenleyin

· Kişisel iletişim bilgilerini paylaşmayacağına dair gerekli uyarıları sık sık yapın.

· Çocuğunuzun kullandığı bilgisayar ve tablet gibi araçların anti virüs programı olduğundan emin olun ve kontrol edin.

· Tanımadığı birinden veya kötü niyetli birinden mesaj alırsa size söylemesi konusunda gerekli eğitimi verin.

· Tanımadığı kimseyi arkadaş listesine eklememesini söyleyin.

· Sosyal medya hesaplarındaki paylaşımlarında konum ve ayrıntılı bilgi paylaşmaması gerektiği konusunda uyarılarınızı yapın.

· Çocuğunuza bir yasak olarak değil, internetin başında geçirdiği fazla zamanın onun faydasına değil zararına olacağını söyleyin. Ödevlerini yapmasını araştırma yapmasını sağlayın ve geri kalan zamanda ise sosyal aktiviteler yapmasını, geçek hayatta sosyalleşmesini sağlayın.

Sosyal medyanın hayatımızın gerçekten bir parçası olduğu yadsınamaz bir gerçek. Ancak bunu kontrollü ve sınırlar içerisinde yapmalıyız. Eğer dengeyi sağlayabilirsek,çocuğunuza ve size çok fayda sağlayacaktır